De ruimte in het lichaam: hoe de beweeglijkheid van de fascia invloed heeft op de reacties van je paard
Heb je ooit gemerkt dat sommige paarden al schrikken van een zachte aanraking, terwijl anderen juist lijken te genieten van een stevige kriebel? Dit heeft alles te maken met de beweeglijkheid van de fascia of in de volksmond huid (en bindweefsel) en de ruimte in het lichaam. Het is een factor die vaak over het hoofd wordt gezien, maar een enorme invloed heeft op de reacties van je paard én de verbinding en het vertrouwen tussen jullie.
Huid, fascia en bewegingsvrijheid
De huid van je paard is meer dan alleen een beschermlaag. Er zit een ingenieus systeem onder verstopt, bestaande uit fascia (bindweefsel), spieren en zenuwen die constant informatie verwerken. Wanneer de huid strak en gespannen staat, bijvoorbeeld door spanning, stress of fysieke ongemakken, kan dit invloed hebben op de manier waarop je paard bewegingen en aanrakingen ervaart. Een beperkte huidbeweeglijkheid kan ervoor zorgen dat een paard gevoeliger reageert op prikkels of zelfs schrikachtiger wordt.
Stel je voor dat je een strakke spijkerbroek draagt die net te klein is. Elke beweging voelt beperkend en oncomfortabel. Zo voelt een paard met een gespannen huid zich ook! Hoe minder ruimte er is in het lichaam, hoe moeilijker het wordt om soepel te bewegen en ontspannen te reageren.
Spanning en schrikreacties
Als de huid en fascia strak staan, kan een lichte aanraking al een grote impact hebben. Dit verklaart waarom sommige paarden extreem reageren op bijvoorbeeld een vlieg, een veder lichte aanraking of zelfs een zacht briesje. Hun zenuwstelsel staat al ‘aan’, en door de beperkte beweeglijkheid van de huid kunnen prikkels sneller en intenser binnenkomen.
Een paard dat minder ruimte heeft in zijn lichaam, ervaart de wereld dus op een andere manier. Wat voor ons als een kleine aanraking voelt, kan voor een paard als een enorme prikkel binnenkomen. Hierdoor kan het zijn dat hij sneller schrikt, spanning vasthoudt of moeite heeft om zich over te geven aan ontspanning.
Waarom een harde poetsbeurt soms beter werkt 
Misschien heb je weleens gemerkt dat een gespannen paard vaak alleen een stevige poetsbeurt waardeert, terwijl een zachte borstel juist averechts werkt. Dit komt doordat een gespannen zenuwstelsel zachte aanrakingen als onvoorspelbaar en overweldigend kan ervaren. Een stevige poetsbeurt daarentegen zorgt voor duidelijke, consistente prikkels die het paard makkelijker kan verwerken. Hierdoor voelt hij zich veiliger en meer geaard in zijn eigen lichaam.
De invloed op de verbinding met jou
Wanneer een paard constant alert is door spanning in de huid en fascia, beïnvloedt dit ook de manier waarop hij met jou omgaat. Misschien voelt hij zich sneller opgejaagd of reageert hij onverwacht op je hulpen. Dit kan frustrerend zijn, vooral als je paard ineens grote sprongen maakt of uit het niets ‘ontploft’ zonder dat jij begrijpt waarom.
Door de huid en fascia soepeler te maken, creëer je meer comfort en bewegingsvrijheid voor je paard. Dit zorgt ervoor dat hij prikkels beter kan verwerken en minder snel overprikkeld raakt. Hierdoor ontstaat er meer ontspanning en vertrouwen in jullie samenwerking.
Wanneer een paard deze verschijnselen laat zien is het ook handig om te kijken of er wel ruimte is voor ontspanning en of dat deze ook lang blijft. Is dit niet het geval dan is het misschien de moeite waard om uit te zoeken waar de constante spanning dan vandaan komt. In sommige gevallen is het goed om in overleg eens een dierenarts te laten kijken of er niets onderliggend aan de hand is. Of je kunt ook zelf bijvoorbeeld een test aanvragen om bijvoorbeeld PSSM 1 of 2 uit te laten sluiten.
Wat kun je zelf doen?
Gelukkig kun je zelf veel doen om de beweeglijkheid van de huid te verbeteren en je paard te helpen ontspannen:
- Maak 1 en een kwart cirkel – Gebruik je platte hand en neem de huid van je paard mee in een cirkelvormige beweging, iets groter dan een hele cirkel, zonder over de huid te glijden. Begin de cirkel op het punt het dichts bij de grond. Dit helpt om vastzittende fascia losser te maken en meer ruimte te creëren in het lichaam.
- Langzame, bewuste aanrakingen – Werk met rustige, vloeiende aanrakingen in plaats van snelle bewegingen. Dit helpt het zenuwstelsel te kalmeren.
- Grondwerk met ontspanningsoefeningen – Werk met oefeningen die de spanning in het lichaam verminderen, zoals buigoefeningen, voorwaarts-neerwaarts strekken en rustige bewegingen zonder druk.
- Ademhaling en je eigen spanning – Paarden spiegelen ons. Als jij gespannen bent, voelt je paard dit direct. Adem eens kort in en lang en zacht hoorbaar uit, dit helpt vaak om je paard ook te laten door ademen. En blijf vooral zelf ontspannen tijdens het werken met je paard.
Ruimte in de huid en fascia creëren voor ontspanning
Door bewust te werken aan de beweeglijkheid van de huid en fascia, help je je paard om beter in zijn vel te zitten. Je zult merken dat je paard minder schrikkerig wordt, zich makkelijker overgeeft aan ontspanning en met meer vertrouwen samenwerkt. Het is een kleine verandering in hoe je naar je paard kijkt, maar een grote stap naar een diepere verbinding tussen jullie beiden.
Wil je hier meer informatie over of wil je graag zelf jouw Piet Paniek helpen te ontspannen dan wil ik je graag helpen. Vul hier het vragenformulier in voor een gratis discovery call en dan kan ik jou enkele concrete tips geven, waar je meteen mee aan de slag kunt bij jouw Piet Paniek.
